Patent Duktus Arteriozus (PDA)

Bebek doğmadan önce fetüs kanının oksijenlenmesi için, akciğerlere gitmesine gerek yoktur. PDA kanın dolaşımı akciğerlere atlamasına izin veren bir deliktir. Ancak bebek doğduğunda, kanın akciğerlerde oksijen alması ve bu deliğin kapanması gerekir. Bu deliğin açık kalması, gerekli kan dolaşımının olmasını engeller. Oluşan bu deliğe Patent Duktus Arteriozus (PDA) denir.

Kalbi normal olan bebeklerde, yaşamın ilk birkaç gününde kendi kendine küçülme ve kapanma yaşanır. Bunun sebebi; daha uzun süre açık kalması, akciğerlere fazladan kan akması neden olur. Erken kapanmayan bazı küçük Patent Duktus Arteriozus (PDA), çocuk 1 yaşına geldiğinde kendiliğinden kapanır.

Patent Duktus Arteriozus Semptomları Nelerdir?

Kalpten çıkan iki ana kan damarı arasındaki kalıcı açıklık, bebeğin rahimdeki dolaşım sisteminin normal bir parçasını oluşturur ve doğumdan kısa bir süre sonra kapanır. Kapanmadığında PDA oluşur.

Patent Duktus Arteriozus (PDA), boyut ve bebeğin zamanında doğup doğmadığına, prematüre olup olmadığına göre değişkenlik gösterir. PDA hiçbir belirti ya da semptoma neden olmayabilir ya da bir süre sonra, hatta yetişkinliğine kadar bile fark edilemeyebilir. Büyük bir PDA, doğum sonrasında, kalp yetmezliği belirtileri gösterebilir.

Bebeklik ya da çocukluk dönemindeki büyük PDA semptomları şunlardır:

• Kötü beslenme ve zayıf büyüme
• Ağlayarak ya da yemek yerken terlemek
• Kalıcı hızlı nefes alma ya da nefes darlığı
• Yorgun olmak
• Hızlı kalp atışları

Küçük patent duktus arteriozus çoğunlukla sorunlara neden olmadığı gibi, çoğu zaman tedavi de gerektirmez. Ancak, tedavi edilmeden bırakılan büyük patent arteriozus; yetersiz oksijenli kanın, yanlış yönde akmasına, kal kasının zayıflamasına, kalp yetmezliğine ve diğer komplikasyonlara neden olabilir.

PDA Risk Faktörleri Nelerdir?

Doğum öncesi, bebeğin kan dolaşımı için, kalpten çıkan iki ana kan damarı olan aort ve pulmoner arter’i birbirine bağlayan bir açıklık olmalıdır. Bir bebeğin akciğerlerinden kanı gelişirken yönlendirir ve bebek, annenin dolaşımından oksijen alır.

Normal doğum sonrasında oluşan bu açıklık 2-3 gün içinde kapanır. Prematüre bebekler ise çoğu zaman şanslı olmaz ve açıklığın kapanması daha uzun sürer ya da açık kalır. Tedavi edilmediğinde, bebeğin akciğerlerinde kan basıncı artar, pulmoner hipertansiyon ve bebeğin kalbinin büyüyüp zayıflamasına neden olabilir.

Patent Duktus Arteriyozus (PDA) risk faktörleri de şunlardır:

• Erken doğum: Normal zamanda doğan bebeklere nazaran, erken doğan bebeklerde, daha sık rastlanır.
• Aile öyküsü ve genetik şartlar: Ailede kalp öyküsü, Down Sendromu gibi genetik şartlar, PDA riskini çoğaltır.
• Hamilelik döneminde kızamıkçık enfeksiyonu: Hamilelik sırasında kızamıkçık geçirilirse, bebeğin kalp kusuru riski artar. Kızamıkçık virüsü plasentaya geçerek, bebeğin dolaşım sistemine yayılır ve kalp de içinde olmak üzere, kan damarlarına ve organlarının zarar görmesine neden olur.
• Yüksek irtifada doğum: 2499 metre yani 8200 fit yükseklik üzerinde doğan bebeklerin, daha düşük rakımlarda doğan bebeklere nazaran PDA riski yüksektir.

Doğan bebeğin kız cinsiyetli olması da PDA riskini artıran nedenler arasında yer alır. Erkek bebeklere göre kız bebeklerde PDA daha yaygındır.

Patent Duktus Arteriozus Teşhisi Nasıl Yapılır?

Bebeğinizde ya da çocuğunuzda bir PDA’dan şüpheleniyorsanız, birkaç adımın gerçekleştirilmesi gerekir. PDA teşhisi yapılırken, takip testleri yapılır.

• Göğüs röntgeni
• EKG testi
• Ekokardiyogram
• Kan testleri

EKG testi; kalbin elektriksel aktivitesini ölçmek ve kalbin büyümüş olup olmadığını anlamak içindir. Kalp problemlerini teşhis etmek için, ses dalgalarının kullanıldığı ekokardiyagramda kullanılan dalgalar sayesinde, kalbin bazı kısımlarından sekerek, kalbin resmini çıkarmaya yarar.

Patent Duktus Arteriozus Tedavisi Nasıl Gerçekleştirilir?

Patent Duktus Arteriozus (PDA) tedavisi için, ilaç,katater bazlı prosedürler ve cerrahi kullanılır.

Bir açıklığın boyutu, akciğerlere aşırı kan yüklemesine sebep olacak kadar büyüdüğünde, bir PDA’yı kapatır ve kalbin büyümesine neden olur. Aynı zamanda kalp ve kan damarlarını kaplayan dokuyu etkileyen endokardit olarak adlandırılan kalp enfeksiyonu gelişme riskini azaltmak için PDA’yı kapatır.

Endokardit ciddi bir durumdur ve intravenöz antiboyit kullanımını gerektirir. Uzun vadede iyi sonuçlar getiriyor olsa da nadiren de olsa periyodik inceleme yapılması gerekebilir. PDA’nın kapanma türüne bağlı olarak, tedavi sonrasında bakım gerekebilir.

• Tıbbi takip
• Aktivite kısıtlamaları
• Endokardit önleme

Bir PDA’nın kapatılmasının ardından, daha fazla ameliyat gerekmesi olası bir durum değildir. Nadir de olsa hastada artık delik olabilir. Bu deliğin kapatılması ise, deliğin boyutuna göre değişkenlik gösterir.