Bel fıtığı ameliyatı nedir, hangi durumlarda gereklidir?
Bel fıtığı ameliyatı, omurgadaki disk yapısının sinirlere baskı yapması nedeniyle ortaya çıkan ağrı, uyuşma ve hareket kısıtlılığının cerrahi müdahaleyle giderilmesi işlemidir. Genellikle fizik tedavi, ilaç ve dinlenme gibi yöntemlerle geçmeyen, bacaklara yayılan şiddetli ağrı, yürüme güçlüğü veya idrar-kontrol kaybı gibi ciddi nörolojik semptomlar oluştuğunda ameliyat zorunlu hâle gelir.
Bel fıtığı ameliyatı nasıl yapılır, hangi teknikler kullanılır?
Günümüzde en sık uygulanan yöntemlerden biri mikrodiskektomidir. Bu teknikte, mikroskop yardımıyla yalnızca sinire baskı yapan disk parçası çıkarılır. Açık cerrahilere kıyasla çok daha az doku kesilir, iyileşme süreci daha kısadır. Bazı durumlarda endoskopik bel fıtığı ameliyatı gibi daha da minimal invaziv yöntemler tercih edilebilir. Hangi tekniğin uygulanacağı hastanın fıtık seviyesi, genel sağlık durumu ve doktorun değerlendirmesiyle belirlenir.
Bel fıtığı ameliyatı sonrası iyileşme süreci nasıldır?
Ameliyat sonrası hastalar genellikle aynı gün ya da ertesi gün yürüyebilir. İlk birkaç hafta ağır kaldırmaktan ve ani hareketlerden kaçınılmalıdır. Çoğu hasta 2-4 hafta içinde günlük yaşantısına döner. Fizik tedavi ve egzersiz programları iyileşme sürecini hızlandırır ve fıtığın tekrarlama riskini azaltır. Ameliyat sonrası bel ağrısının tamamen geçip geçmeyeceği, sinir sıkışmasının süresi ve ciddiyetine bağlıdır.
Boyun fıtığı ameliyatı nedir, kimlere uygulanır?
Boyun fıtığı ameliyatı, servikal omurga disklerinin omurilik veya sinirlere baskı yapması sonucu oluşan şikayetleri gidermek için yapılan cerrahi işlemdir. Şiddetli boyun ağrısı, kola yayılan uyuşma, kas güçsüzlüğü ya da denge kaybı gibi belirtiler varsa ve konservatif tedaviler sonuç vermiyorsa ameliyat gündeme gelir. İleri düzey sinir baskılarında, omurilik hasarını önlemek için cerrahi zorunludur.
Boyun fıtığı ameliyatı nasıl gerçekleştirilir, riskleri nelerdir?
En sık kullanılan yöntem anterior servikal diskektomi ve füzyon (ACDF) olarak bilinir. Bu yöntemde bozulmuş disk çıkarılır, yerine kemik grefti veya protez yerleştirilerek omurlar stabilize edilir. Bazı durumlarda servikal disk protezi tercih edilerek omurga hareketliliği korunabilir. Her cerrahi işlemde olduğu gibi boyun fıtığı ameliyatının da enfeksiyon, sinir hasarı, ses kısıklığı gibi düşük oranda da olsa riskleri mevcuttur.
Boyun fıtığı ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Ameliyat sonrası hastalar genellikle 1-2 gün içinde ayağa kalkabilir ve taburcu edilir. İlk haftalarda boyunluk kullanımı önerilebilir. Uzun süreli oturmaktan, başı öne eğmekten ve ani boyun hareketlerinden kaçınılmalıdır. Hafif yürüyüşler iyileşmeyi destekler. Ameliyat sonrası fizik tedavi programı ve düzenli doktor kontrolleri, hem konforlu iyileşme sağlar hem de nüks riskini azaltır.
Bel ve boyun fıtığı ameliyatları arasında fark var mı?
Evet, iki ameliyat farklı omurga bölgelerine uygulanır ve cerrahi yaklaşımları da değişiklik gösterir. Bel fıtığı ameliyatı, omurganın alt bölgesinde uygulanır ve çoğu zaman mikroskobik tekniklerle yapılır. Boyun fıtığı ameliyatı ise daha hassas bir bölge olan servikal omurga üzerinde yapılır ve sinir hasarına yol açmamak için daha özel teknikler gerektirir. Her iki ameliyatın amacı da sinir basısını ortadan kaldırmak ve hastanın yaşam kalitesini yükseltmektir.
Ameliyat olmadan bel veya boyun fıtığı geçer mi?
Fıtıkların büyük bölümü ameliyatsız tedavilere yanıt verir. İlaç tedavisi, fizik tedavi, egzersiz, sıcak-soğuk uygulamaları, postür düzeltme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle semptomlar kontrol altına alınabilir. Ancak nörolojik kayıplar, idrar kaçırma, kas gücü kaybı gibi belirtiler oluştuysa cerrahi kaçınılmaz hâle gelir. Kararı mutlaka uzman bir beyin, sinir ve omurga cerrahı vermelidir.
Bu ameliyatlar sonrası fıtık tekrarlar mı?
Uygun teknikle yapılan ameliyatlar sonrası tekrar ihtimali düşüktür, ancak tamamen ortadan kalkmaz. Fıtığın tekrar etmemesi için hastaların yaşam tarzına dikkat etmesi gerekir. Özellikle fazla kilo, hareketsizlik, yanlış oturma ve yatma pozisyonları, ani yük kaldırma gibi faktörler tekrar riskini artırır. Ameliyat sonrası önerilen egzersiz programına sadık kalmak bu riski önemli ölçüde azaltır.
