Kurucusu olduğu Tiyatro.İN’in “Müfettişler” oyununu sahneye koyuyor, direktörlüğünü yaptığı “Kim Bu Ben”i seyircisiyle buluşturuyor ve çok yakında bu kere oyunculuk yapacağı bir yapıtla yine sahnede olacak. Yıllardır ekranda ve tiyatroda izlediğimiz, şimdilerde direktörlükte de isminden kelam ettiren Engin Hepileri, içindeki bitmeyen oyunculuk sevdasıyla devam ediyor mesleğine ve aslında “yaşam biçimi”ne. Onunla en sevdiği yerde, tiyatroda buluştuk.
Engin Hepileri’yle birçok kere yan yana geldim, bazen bir davette, bazen de bir röportaj vesilesiyle. Her keresinde mütevazılığı, olumlu gücü ve motivasyonuyla dikkatimi çekmişti. Ve yeniden bu çekimde de direktörlüğünü üstlendiği Müfettişler oyununun sahnelendiği Şiddetli PSM’nin kulisinde bizi ağırlarken birebir mütevazılık, birebir yardımseverlik duygusu ve hiç değişmeyen kibarlığıyla hareket etti. Hiç usanmadan ve sıkılmadan, bir oyuncu disipliniyle poz verdi, poz verirken de adeta sahnede üzereydi, sohbet etti, heyecanla anlattı, tıpkı mesleğinin onda yarattığı hiç sönmeyen heyecanı üzere. Çünkü dediği üzere hayatın ta kendisinden besleniyor ve mesleğini çok seviyor.
Oyunculuk mesleğinizde birçok tiyatro oyununda rol aldınız. 2013’te Tiyatro.İN’i kurdunuz. Hem tiyatro oyunculuğu hem de direktörlük yapıyorsunuz. Direktörlük etabına gelmek, oyunculuk ve artı direktörlük yapabilmek için hangi özelliklere sahip olmak gerekiyor?
Uzun yıllar Kenter Tiyatrosu’nda esasen direktör yardımcılıkları yapmıştım. Hasebiyle oyunlara bir de dışarıdan bakmayı çok seviyorum. Bizler oyuncu olarak her vakit bir rolün içine derinlemesine gireriz lakin bir direktör oyunu daha zirveden gören, mevzuyu öne çıkartacak ögeleri bulan bir oyun kurucudur aslında. Galiba bu beni heyecanlandırıyor.
Yönetmenlik ve tiyatro oyunculuğunun birbirini destekleyen, iç içe geçen işler olduğunu söyleyebiliriz kısaca.
Elbette, tiyatro kolektif bir sanat. İçinde estetiği, duyguyu, coşkuyu, müziği, resmi, ışığı ve daha pek çok ögesi barındırıyor. Tiyatro oyuncuları olarak bizler ortalama iki saatlik süre içerisinde o dünyanın insanları oluruz. İşte o dünyanın insanlarının nasıl düşündüğünü görmek ve o tiyatro metninin neye, nasıl hizmet etmesi gerektiğini belirlemek, bir direktör için çok keyifli bir durum.
Metin ve oyuncular bir direktörün en değerli silahlarından. Metne uygun oyuncu seçimi atlamamanız gereken birinci adım. Hocalarımdan bir tanesi, “İyi direktör hakikat metni hakikat oyuncularla buluşturandır” demişti. Sonrasında geriye bir çatı oluşturmak kalıyor. Herkesi tıpkı histe, tıpkı fikirde ve birebir anda tutmak direktörün vazifesi ve keyfi.
İlk direktörlük tecrübeniz hangi oyundu ve nasıl bir tecrübeydi?
2007’de Kenter Tiyatrosu’nda “Kuyruk” isimli kısa oyunu yönetmiştim.
Şimdilerde direktörlüğünü yaptığınız Müfettişler oyunu sahnede seyircisiyle buluşuyor. Oyun hakkında “İzleyicileri karşılıklardan çok sorularla baş başa bırakıyor” diye okudum. Nasıl sorular bunlar?
Kendi edebiyatımızdan Melih Cevdet Anday’ın metniyle kendimizi tabir etmek bize çok yeterli geldi. Emin olun izleyen seyircilerimize de çok uygun geliyor. Çünkü Müfettişler bizim öykümüz. İçinde tahminen bugün hâlâ yaşadığımız hisleri barındıran bir Türkiye’nin kalıntıları var. Elbette sorular sorduracak. Lakin metnimizin ana gayesi soru sordurmak değil. Bizler aydınlık ve özgür bir gelecek için umutla adım atılması gerektiğine inanan bir metnin peşinden koşuyoruz. Anday’ın daha yaşanası ve eşit bir dünyanın mümkün olabileceğini ve insanın özgürce yaşayabileceği bir dünya için aksiyona geçmek üzere olduğunu müjdeleyen metni, bizi ve seyirciyi hayal gücümüzü devreye sokmaya zorluyor. Bu da bize keyif veriyor. Umarım izleyici de keyif alır.
Oyunculuk Bir Ömür Biçimi Olmalı. Müşfik Hocam’ın Söylediği Üzere, ‘Önce Âlâ Bir Insan Olup Akabinde Âlâ Bir Oyuncu Olmak İçin Uğraşmalı.
Sizin için ne manaya geliyor oyunculuk?
Oyunculuk benim için bitmeyen bir sevda. Benim mesleğimin günü, yeri, vakti, saati ve süresi yok. O bir hayat biçimi. Tiyatro da birebir biçimde. Onunla yatar, onunla kalkarım. Bu demek değil ki elbette hayatımı ona adarım. Fakat işimi layığıyla yapmak ve ona gereken kıymeti vermek benim için çok pahalı. Elbette oyunculuğa ve direktörlüğe devam edeceğim. Tek arzum insanları, onları değiştirebilecek öykülerle buluşturup onlara bu öykülerin coşkulu anlarını hissettirebilmek.
Sinema, dizi ve tiyatro… Nasıl tatlar bırakıyor bunlar sizde, hepsinde aslında oyunculuk kelam konusu olsa da?
Oyunculuk her yerde oyunculuktur. Yalnızca teknik değişir. Kamera açısı, ışık açısı ya da yer farklı kılar işi. Bunun dışındaki her şey birebirdir. İnsan insan, his da histir.
Oyuncu olarak hayattaki ilham kaynaklarınız neler?
Hayatın kendisinden beslenmeye çalışıyorum. Günlük durumları, toplumsal hayatımızı, ülkede ve dünyada neler olduğunu takip edip hissettiklerimi bir süzgeçten geçiriyor ve bunları kendi fikrime ekleyerek aktarmak istiyorum. Galiba bu türlü var olabiliyorum ya da kendimi bu türlü var edebiliyorum.
Yıllar evvel “Yaprak Dökümü”nde oynadığınız tatlı rolü hiç unutmam.O rolle geniş kitlelerce tanınmıştınız bence. Şimdiki tecrübeli Engin yıllar evvelki genç oyuncuya neler söylemek isterdi?
Mesleğimi daima severek yaptım. Birinci başladığım günleri çok yeterli hatırlıyorum. Kendime bir yer edinmek, tabir biçimi bulmak, oyunculuğumu geliştirmek ve algılarımı açmak için çok uğraştım. Bu söylediklerim hâlâ da bu türlü devam ediyor. Çünkü üstte da altını çiziğim üzere oyunculuk bir hayat biçimi olmalı. Müşfik Hocam’ın söylediği üzere, “Önce düzgün bir insan olup akabinde yeterli bir oyuncu olmak için uğraşmalı.”
Geçtiğimiz haftalarda Oksijen gazetesi yazmıştı, bu dönem o kadar çok tiyatro oyunu var ki sahnelenen… Nasıl değerlendiriyorsunuz bu durumu?
Şu an yalnızca İstanbul’da üç yüzün üstünde prodüksiyon perde açıyor. Bu gurur verici. Bizler bu sanat ismine çalışan koskocaman bir topluluğuz. Ve hepimizin anlatmak istediği bir kaygısı var. Bu ne kadar güzel bir şey. Daha da değerlisi her prodüksiyonun kendi seyircisi ve kendi alıcısının olması. Bu beni çok heyecanlandırıyor.
Bu dönem hangi yapıtları izleyeceğiz kurucusu olduğunuz Tiyatro. İN çatısı altında?
Müfettişler bu yılın yeni oyunu. Ayrıyeten 2022’de sahneye koyduğumuz Kim Bu Ben isimli oyunumuz da seyircisiyle buluşmaya devam ediyor. Ocak ayı itibariyle çok sevilen oyunumuz “Anne” yine sahnede olacak. Tüm bunlardan diğer yesyeni bir projem var. Bu kez ben sahnede olacağım. Beni çok derinden etkileyen ve okur okumaz derhal izleyiciyle paylaşmalıyım dediğim bir öykü bu. Şu an ön çalışması yapılıyor. Şayet her şey istediğimiz üzere giderse önümüzdeki dönem sahnede olacak.
Son vakitlerde Türkiye’de ya da dünyada izlediğiniz ve çok etkilendiğiniz bir tiyatro/oyun/prodüksiyon var mı?
Elbette var. Ancak galiba her birinin öteki bir bölümü heyecanlandırıyor beni. Kiminin metni beni cezbediyor, kiminin oyunculukları, kiminin de rejisi. “III. Richard” tiyatro şenliğinde izleyip epeyce etkilendiğim yapıtlardan biri oldu.
Tüm bu sorumluluklarınız dışında bu yıl bir de konservatuvarda ders vermeye başladınız.
Evet, kendi okulum İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda tekrar ders vermeye başladım. Aslında ben bunu “ders vermek” olarak tanımlamak istemiyorum. Dördüncü sınıflarla oyun çıkartma projesi demek daha gerçek olacak. Çok istekli ve coşkulu öğrenci arkadaşlarım var. Onlarla yeni bir kıssanın hayalini kurmak beni heyecanlandırıyor. Tecrübelerimi onlara aktarırken onların gözünden de dünyaya tekrardan bakabiliyorum. Okul benim için her vakit çok pahalı.
Babalık sizi nasıl değiştirdi?
Babalık dünyanın en güzel şeyi. Can hayatımıza girdikten sonra önceliklerimizin değiştiğini görmek bizi çok etkiledi. Onun varlığı ve varlığının yarattığı his tanım edilemez. Ve bu insanı çok değiştiriyor. Meğer değişmekten ne çok korkarız değil mi? Lakin galiba değişerek yenileniyor ve gelişiyoruz.
Oğlunuz Can’la nasıl vakit geçirir, birlikte neler yaparsınız?
Can artık altı yaşında. Bisiklete biniyor, basketbol ve top oynuyor, Lego yapıyor ve dersleriyle ilgili birlikte düşünüyoruz. Kendi kararları olan bir çocuk Can. O an birlikte neyi nasıl yapmak istiyor ve nasıl hissediyorsak o denli yaşıyor ve sanırım bu türlü keyifli oluyoruz.
Oğlunuza verdiğiniz bir öğüt var mı?
Öğüt vermemeye çalışıyorum. Vermeyi düşündüğüm öğütleri de kendim uygulamayı deniyorum. Elbette kolay olmuyor fakat biliyorum ki söylediklerimden çok yaptıklarımla ona örnek olacağım.
Can, annesi ve babasının ünlü isimler olduğunun farkında mı?Mesela sizi yahut annesini televizyonda ya da sahnede görünce şaşırıyor mu?
Şaşırmıyor galiba. Mesleğimizi tanıdı, bizimle tiyatroya geldi ve çocuk oyunları izledi. Dramın gerçek hayattan ne kadar farklı olduğunu anladı. Televizyon ya da billboardlar’da gördüğünde elbette şaşırıyor, seviniyor ve ilgiyle de izliyor.
Mutlu evliliğin sırrını verebilir misiniz?
Bizim Beyza’yla çok inanarak verdiğimiz bir karşılığımız var evet: Aşk keyifli evliliğin sırrı. Tazelik, dirilik, samimiyet, şeffaflık bütün bunlar karşılıklı anlaşabilmenin en değerli ögeleri. Tüm bunlara ve birbirimizin hayatına hürmet göstermeye dikkat etmeye çalışıyoruz.
Eşiniz Beyza Hanım da çok başarılı bir oyuncu ve birebir vakitte balerin. İkiniz geçtiğimiz yıl tıpkı projede çalıştınız. Kim Bu Ben oyununu siz yönettiniz, eşiniz de “Daphne” karakterindeydi. Birebir projede çalışmak, tıpkı “sahnede” olmak nasıl bir his ve tecrübe?
Sizin de belirttiğiniz üzere Beyza dans altyapısı olan bir oyuncu. Bu onda müthiş bir disiplin yaratmış. Tiyatro sahnesinde en fazla gereksinimimiz olan şeylerden biri çalışkanlık ve disiplin. Konuştuğunuz bir şeyi bir defa anlatırsınız, disiplinli bir oyuncu bunu başında kıymetlendirir, üzerine çalışır ve rolünü geliştirir. Hasebiyle ben çok rahat ettim Beyza’yla çalışırken.
Aşk, Memnun Evliliğin Sırrı. Tazelik, Dirilik, Samimiyet, Şeffaflık Bütün Bunlar Karşılıklı Anlaşabilmenın En Kıymetli Ögeleri. Tüm Bunlara Ve Birbirimizin Hayatına Hürmet Göstermeye Dikkat Etmeye Çalışıyoruz.
Bir de merak ediyorum mesela birbirinizin işlerini olumlu ve olumsuz manada eleştirir misiniz?
Elbette. Hem olumlu tenkit yapar hem de beğenmediğimiz noktaları konuşuruz. Konuşmalıyız zati. Tenkide açık olmak müthiş bir özgürlük. Biz bu bahiste birbirimize güveniyoruz.
Mutluluğu nasıl tanım edersiniz? Memnun musunuz?
Çok şükür. Sıhhat, sıhhat ve afiyet olsun. Gerisi de sevdiğimiz ve istediğimiz işleri yapıp evlatlarımıza güzel bir gelecek hazırlayabilmek. Hepimiz bunun için uğraşmıyor muyuz?
Karakterinizle ilgili üç özellik söyler misiniz?
Mütevazı, fazla sabırlı ve sonuç odaklı.
Ve bu müspet gücünüzün, motivasyonunuzun kaynağı nedir?
İşimi seviyor ve buna inanıyorum. Meskenden heyecanla çıkıyorum. Sizin tarafınızdan bunu duymak çok güzel. Sizlerle karşılaştığım alanlarda, iş yerinde yani tiyatroda, sette ya da rastgele bir galada işimi yapıyor, işimin rastgele bir kesimiyle uğraşıyorum. Onun için de gücüm yüksek ve keyfim yerinde oluyor.
Nasıl bir tarzınız var?
Herkesin kendine has bir tarzı var bence. Rahat olmak zorundayım. Vücudum ve vücudum her daim bir atlet üzere hazır olmalı. Bunun yanı sıra kendime yakıştırdığım şeyleri giymeyi de severim. Şayet bu modaysa, son yıllarda rahat ve şık tarzın takipçisiyim.
Eşiniz size styling yapar mı?
Evet, Beyza’nın gözüne çok güvenirim. Konuttan çıkmadan kesinlikle ikimiz de birbirimize şöyle bir göz atarız. Bu büyük bir avantaj.
Spora vakit ayırabiliyor musunuz?
Önümüz kış ve büyük bir heyecanla kayak döneminin açılmasını bekliyorum. Sporla aram yeterlidir, severim ve hayatıma dahil etmeye çalışırım.
Hayat motto’nuz?
Aile, memnunluk, muvaffakiyet ve inanç.
Röportaj: Selin Miloşyan
Fotoğraflar: Barış Aras, Elif Çakırlar
ELLE MAN Aralık-Mart 2024-25 sayısından alınmıştır.
